Taariikh nololeedkii halyaygii waynaa Gabyaagii Abwaan Siciid Maxamud Siyad Xaydho (Gacameey)

“Waxba yaan sintaaca, iyo kursiga

                                  ***la isku saabayne

Waxba yaan, sariiraha sharaxan

                                       *** suxulku aasnaane 

Waxba yaan, sigaarkiyo qamriga

                                       *** sooryo loo bixine 

Waxba yaan, saraha fooqa dheer

                                      *** saami loo gadane 

Waxba yaan, bangaha jeeg sawiran,

                                     *** Saynab loo dirine

Waxba yaan, saxiix iyo qoraal,

                                    *** qalinku saarnaane 

Waxba yaan, ninkaan saatan rabin,

                                   *** saawir loo tumane 

Waxba yaan, sandhuublaha cabsida,

                                  *** sahan la koorayne 

Waxba yaan, sakiintiyo midida,

                                ***  suulka lagu hayne

 Waxba yaan, orgiga sararta wayn,

                               *** Suuban loo qaline 

Waxba yaan, sareeyaw habluhu  

                               *** kuugu sacabayne

Waxba yaan, Sacuudiga latagin,

                              ***  saacad dabadeede 

Waxba yaan, sabool baa nadiley,

                             *** saaxib loo orane

 Waxba yaan, baryaan subaxna harin,

                                  *** loogu sii socone 

Waxba yaan, sinaan iyo midnimo

                                  *** lays sabaalayne 

Waxba yaan, siyaasada guracan,

                                 *** sookac lay orane”

Siciid gacamay magaciisa waxaa layiraa siciid abihiisna sh Maxamud awoowgiisna siyaad xaydho siciid waxaa lagu naynaasaa Gacameey waxaana loogu naynaasay gacan ayuu la,aa abwaan siciid wuxuu ku dhashay miyiga tuulada docolay waqooyi bari kaga beegan magaalada Cadaado taariikhdu markii ay ku beegneed 1958, siciid gacamay wuxuu ku barbaaray dhulka miyiga ah ku hareeyaysan magaalada cadaado wuxuuna quraanka kariim ka ah kubartay xiligii uu ku sugnaa miyiga ka dib wuxuu bilaabay abwaan siciid wuxuu jiclaay gabayada iyo murtida iyo hal abuurka abihiis Maxamuud siyaad xaydho wuxuu ahaa abwaan weyn oo caan ah oo aad loogayaqaan gobolada dhexe aadna u hal abuur badnaa uguna hal abuurka badanaa sidaas agowgeed abwaan gacamey uu yahay mid kasoojeeda qoys ku xeel dheeraaaday gabayada iyo hal abuurka maadaama uu yahay abwaan ina abwaan

xarigii abwaan siciid

abwaan siciid waxaa xiray dowladii kacaanka oo uu hogaaminaayay rajiimkii Maxamed Siyaad Barre sababta looxirayna waxay ahayd in markii uu arkay cadaalad darada iyo qabyaalada maldahan oo qoyskiisa lagu hayo in uu bilaabay gabayo iyo hal abuurro uu uga soo horjeedo hogaanka iyo maamulka Cadaalad darrada iyo Qabyaalada ku dhisan oo waliba sida khaaska ah loogu xasuuqayo beeshiisa sidaas owgeed abwaan siciid wuxuu tiriyay gabayo uu ku dhiirigalinayo bulshada soomaaliyeed oo uu ku duubi jiray canjalado uu uu udiri jiray bulshada soomaaliyeed sidoo kale uu ku fahansiinayo gumaysiga maldahan iyo shareeca kahor imaatinka uu wado Maxamed Siyaad Barre iyo taliskiisa qarashkii loogu talagalay in qaranka soomaaliyeed lagu daafaco oo loo adeegsaday in Lagu Gumaado shacabka qaasatan beesha Habar-Gidir dagaalkii iyo gumaad kii uu ugaystay beesha reer xaaji saleemaan. Abwan Siciid gacameey allaha u raxmadee wuxuu qeyb libaax ka qaatay halgankii looga soo horjeeday xukuumadii kaliga taliska ahey ee uu madxda ka ahaa Gen Moxamed Siyad Barre. Abwaanka waxaa lugu xasuusta Geesinimada iyo sida u uqaatay go,aan geesinimo leh Wuxuu gabayo baraarujin ah oo is daba joog ah kasoo tiri jiray halkaa iyadoo shacabka somaliyeedna dhag jalaq usiin diiday hanjabaadihii xukumada ee ahaa in cidii lugu arko isagoo dhageysanaya gabayada Gacameey eey mudan doonto ciqaab adag. Allaha u naxariis tee Abwan Sicid Moxamuud Siyad (gacamey) wuxuu ku dhintay magaalada jilib ee gobolka jubada hoose sanad kii 1992 kii kadib markii niman dableey ah eey si gaadmo ah xabado ugu fureen baabuur kiisii.

Gabayadii Abwaan Gacamay

• dardaaran
• dhagaxtuur
• sidaad doonto yeel
• guubaabo
• godob curiye
• filamayn
• qamuunyo
• nasiib buundo
• nabada tiirkaan ku xiray
• u furfura
• habarwacad

Wax magalabsan maadatada lawaray dooxa gabileey,
" maangaab gumaysiga rabaan garan ujeedkiine,
kan gariinka lugu tiranayaan garan ujeedkiine,
guulwade gawaad laga dhigtaan garan ujeedkiine,
go' xariir ah ayaad mudantihiin garashadaydiiye,
gabdho ugub ayaad mudantihiin gebi ahaantiine,
gobanimo ayaad mudantihiin garashadaydiiye,

Dunidii sabaan baa ka
dhacay, saxo kaliileede
Suluf iyo abaar, iyo colaad,
soohan laga sheegye
Saxal baa ku dhacay,
uumiyihii, sun iyo baaruude
Saymuhu halkey gali jireen,
soofna laga waaye
Sareedada dadkii haysan
jiray, saxal ku weynaaye
Saaciyo Mariiqii wacnaa,
seege waayahane
Xidigii sarayn jiray, wakaa
saaka foorara’e
Sanka duul ka xiran baan
nahoo, seeto loo dhigaye
Sodan guura baa lagu, jiraa
saamo gadataahe
Waa silic ku joog iyo,
gunimo sabab la’aanede
Cirkuna waa sawaarayn
jiree, sagalki loo diidye
Samartiino weeyaan hadaad,
Guga sugaysaane
Sanadkii inuu baaqdey, baa
sahan ku sheegeene
Oo saahiro banana baa cidii,
saabka loo dhigaye
Geelu wuxuu ka soofaa
caradii, soomanka ahayde
Sadna kuma hayoo, waa
dhulkii saymo raagsadaye
Sinbiriiraxadu waa waxaa
solay, jirkeygiiye
Soofaha wax gooyiyo,
birtuba, sahan afkoodiiye
Samaha iyo qayradku, way
iga sokeeyaane
Sakaraadka iyo mowdka
dhaca, waw sigtoonahaye
Inta seeftu ciida iga taal,
mooyi saan noqone
Yaan la kala saraynbaa,
qalqiga loogu saar tumaye
Sokeeeyiyo, qabiil iyo xigtey,
noo sardahayaane
Soomaalidu hanoolato, aan
waana lagu seexan
Waxay hadal ku suub
sanahayaan, siman
dadkeeniiye
Hayeeshee sal iyo baar,
macnaha waan la soconaaye
Waxa suuqa yaaliyo, jirada
uunka wada saaqday
Safarada iyo gaajada, dadkii
seeda ka idleysay
Saqiir xalay dhashaa waa
ogyahay, xaalku suu yahaye
Marse hadaan saadaashii
furay, saami qabarkeyga
Oo aan seexan waayee,
hurdada salaley oo toosay
Oo waliba sawaare cilmi,
qayb saaray dibintayda
Saluug buu I taray, beyd
guntane, saan u faashadaye
Cimradii sokeeyaha jaclayd,
iima soo bixine
Somacii lugaha seexan jiray,
sidig dariiqiye
Hadaan geed la siibiyo,
cagaar lagu sabaalaynin
Sideed inuu ku reer galo,
ankee suuro gali waydey
Moorada sadexan waa
Afyuub, waxa sameeyaaye
Mid hagaaga seexdiyo,
Bayaad dabinka kaa saara
Kol hadaan Guntane, suulku
hara calaf ku siineynin
Waan lagu sal dhigin, bayd
walaal, kaa salaan tagaye
Lama sugo sidiisaba hadaan,
soofka loo dhigine
Garba raarka waa kaa
samada, saaran oo tagaye
Safarlaaxig baa xigi lahayd,
saacad dabadeede
Nulqaduu sareedada u
waday, saaka ka irdhowye
Waxa Kooshin ii sabanayaa,
waa suf iyo beene
Afartaa sifeeyaye, hadaan
sadar kale u laabto
Waxba yaan sintaaca, iyo
kursiga la isku saabayne
Waxba yaan, sariiraha
sharaxan suxulku aasnaane
Waxba yaan, sigaarkiyo
qamriga sooryo loo bixine
Waxba yaan, saraha fooqa
dheer saami loo gadane
Waxba yaan, bangaha jeeg
sawiran, Saynab loo dirine
Waxba yaan, saxiix iyo
qoraal, qalinku saarnaane
Waxba yaan, ninkaan saatan
rabin, saawir loo tumane
Waxba yaan, sandhuublaha
cabsida, sahan la koorayne
Waxba yaan, sakiintiyo
midida, suulka lagu hayne
Waxba yaan, orgiga sararta
wayn, Suuban loo qaline
Waxba yaan, sareeyaw
habluhu kuugu sacabayne
Waxba yaan, Sacuudiga
latagin, saacad dabadeede
Waxba yaan, sabool baa
nadiley, saaxib loo orane
Waxba yaan, baryaan
subaxna harin, loogu sii
socone
Waxba yaan, sinaan iyo
midnimo lays sabaalayne
Waxba yaan, siyaasada
guracan, sookac lay orane
Hadii aad sasabo noo wade,
surinka noo jiiftay
Surka qabo hasiidayn
hadaad, xarig u soo haysay
Ogoow sidigta waa
diidantahay, sulub
hasheeniiye
Sanad yaashii ay naga
gurayd, suuxnay gaajada’e
Salaaf kiyo dhukaankii ka
hare, shilinti saarayde
Oo waa soo sadgoysoo
bariba, Saafi way dhaliye
Waysalaaxi doonaan ragii,
soomanaan jiraye
Suusac iyo dhiyadii hadii,
Eebe naga siiyo
Soo dhaweeya haamaha,
dad yahaw gaarney sami
hiiye
Soofkana Nugaal baa
wacnaa, seerihii Muduge
Sumaddii horaa looga dhigi,
sabada Hiiraane
Sinjigeeda nimankii lahaa,
lagama saanyoone
Sinta Dabare inay daaqdo
baa, Saafi loo wadaye
Soomaalidaa eegatoo, saami
ku lahayde
Samawade Abgaal baa
jeclaayo, keenay sahaydiiye
Sadex Cali Caray baa iyana,
seefahii tumaye
Inuu Cayrna saanada ugurto,
waa la soo saxaye
Saleebaan dhulkuu dago
ayaa sugayey, wiigaane
Sacad iyo Saruur baa jeclaa,
inay salaaxaane
Haday Caabudwaaq
siilistana, waa si gooniyahe
Sodon bari markii ay qadoo,
seeto lagu dhuujay
Sabaali hiimaarkii lagu
dabree, sibirtu dheeraatay
Habar saarqabtiyo dumar,
markuu wada salaaxaayey
Sadkaagii ka maashaye,
adaan samirka, eegayne
Warhooy salabka keen Irir,
haduu seefihii tumaye.

Taariikh nololeedkii halyaygii Ibrahim Rooble Warfaa (Colonel Doonyaale)

---

Halyeeyada Beesha Reer Xaaji Sulaymaan Waxaa ka mid ah Ibrahim Rooble Warfaa (Colonel Doonyaale) .

Ibrahim Rooble warfaa loona yaqaano doonyaale, wuxuu ku dhashay degaanka cadakbir oo koofur bari kaga beegan dagmada Cadaado ee gobolka Galgaduud, tariikhdu markay ahayd 1923, wuxuu ku barbaaray degmada Ceelbuur. Wuxuu ku sugnaa ceelbuur 13sano. Xiligaas oo ahayd xilli uu gumaystihii talyaaniga gumaysan jiray soomaaliya. Xarumo waaweyn ee militari neh ku lahaa.Doonyaale wuxuu kamidnoqday ciidamadii soomaalida ee talyaanigu tababarayay, kadib wuxuu noqaday mid aad looga barto ceelbuur iyo ciidamada dhaxdooda. Muddo 3 sano kadib doonyaale wuxuu noqday ninka ugu esasyaanisan ciidanka, islamarkiina wuxuu noqday macalin tababare, wuxuuna tababarijiray ciidamada soomaalida oo dhan. wuxuu saaxiib la noqday aasaasihii ciidanka dalka soomaaliya janaraal Daa,uud Cabdule Xirsi. waxaana lagau naynaasi jiray doonyaale wuxuu ahaa doonyaale nin aad u iqtiraac badan aadna ufahma badan wuxuu qaatay darajada 1 deluge.

Tababarkii kornayl doonyaale ee italiya

---

kornayl doonyaale wuxuu kamid noqday 1954 ciidamadii ugu horeeyay ee dalka Talyaaniga tababar loogu qaado, asiga oo ahaa nika waliba looga tashanayay ciidanka raga ugu horeeya oo ugu firficoon waxayna ahaayeen 14 nin.

•  colonle.ibraahim rooble warfaa doonyaale
• Brigadier General Salaad Gabeyre Kediye
• Colonel Abuukar Gacal Muudeey
•  Brigadier General Mohamed Ali Mohamed “Sharmaan"
• Colonel Hassan Mohamed Sabriye “Gaamuur"
• Colonel Mohamed Nuur Mohamed “Baarqab"
• Colonel Elmi Nuur Tarambi.
• Lieutenant General Mohamed Ali Samatar.
• Brigadier General Mohamed Farah Aideed.
• Brigadier General Abuukar Xasan Weheliye “Suulaleey
• Brigadier General Mohamed Jama Xarbi.
• Brigadier General Nuur Addow Ali.
•  Colonel Abdullahi Yusuf Ahmed
• Major General Cabdalla Mohamed Faadil. 

Soolaabashaddii kornayl doonyaale

---

Doonyaale iyo ragii lasocday sadxsno kadib 1957 kii dib ayay ugu soolaabteen magaalada muqdisho. waxeyna sooraaceen 2 doon oo talyaanigauu leeeyahay

Tababaridiisii iyo sooxulidiisii ciidanka

---

kornayl doonyaale 1960 genaraal daa,uud cabdule xirsi aasaasihii xooga dalka soomaaliyeed wuxuu doonyaale iyo salaad gabeyre kadiye u magacaabay umagacaabay in ay soo qoraan oo ay sooxulaan kooxdii labaad oo talyaaniga loogu qaadi lahaa tababarka ragaas oo kala ahaa sidaan.

•  col. aweys jaylaani oo ahaa nin reer xamarweynaa hadana kusugan mambaasa keenya
•  col. maxamed ismaaiil ibraahim oo looyaqaano seer seer hadana kusuga wadanka germani
•  col. maxamed axmed caalim kadibna noqday safiirka soomaliya u fadhiya bakistaan
• col. xasan maxamuud rooble oo ku geeriyooday kampaala yugaandha
• col. maxamed xasan bare tooxow oo ladilay xiligii siyaad bare
•  captain maxamuud cali hawiye gacamey oo ahaa kuxigeen salaad gabeyre kadiye dhinaca milatariga kadina noqday madaxa isbitalka xooga ee magaalada muqdisho
• col. maxamed sh aadan
• col. cabdulahi axmed shire shamax
•  col. awes sh maxamed
• maxamed sh maxamuud qaamow
• col. jaamac cali jaamac
• major cumar xaaji masale oo xabsiga ay kuwada jiri jireen asaga iyo doonyaale kadibna siyaad bare uu xabsiga kasiidaayay asaga doonyaalana uu ugatagay
•  major yuusuf axmed salxaan
•  genaral yuusu axmed tallan
•  genaral abuukar maxamad maxamuud aftooje
•  major c/rashiid sh xasan
•  genaral ciise cabdi
• col.bashiir yuusuf cilmi
• captain c/qaadir ciise cali
• col.cabdi maxmed gaawiido
• captin ismaciil muxiyadiin
• captain saadaq maxamed
•  maxamuud xuseen daa,uud
•  col.cabdicaziiz xasan woomo
•  col.cabdi warsame isxaaq
•  col.cismaan maye
•  col.cabdiqaadir xaaji maxamed masale

Kooxdaan waxey u qaybsameen sadax qayboo oo kala ah kooxda 1 madaxda baabuurta milatariga kooxda labaadan howlaha good ayagu waxey usiikalaqaybsameen sadax qaybood kooxda 3 waxay ahaayeen madaafiicaystayaasha

Waqtigii uu qaatay bilad geesiga

---

1964 markii uu bilowday dagaalkii qaraaraa ee soomaaliya iyo itopia col.doonyaale wuxuu ahaa ninkii ugu sareeyay ciidamada xooga dalka soomaaliyeed kana dhigay wacdaraha kayaabiyay ciidamadii xooga dalka soomaaliya waxuuna dagaalkaas kaadhigay wax soomaali ku cibra qaadato sidookale wuxuu qaatay 1964 kii bilad geesi oo uu noqday halyaaygii ugu horeeyay ee soomaaliyeed ee qaatay bilad geesi

kaqaybgalid la,aantii khacaankii milataiariga

doonyaale wuxuu ahaa nin aad u caqli badan aadna u xikmad dheer oo in dheer garad ah wuxuuna jeclaa mar walba in soomaaliya ay mid noqoto ayna hesho dowlad cadaalad ah oo loosimanyahay sidoo kale aan musuq maasuq lahayn wuxuuna kasoo horjeeday in soomaaliya uu hogaamiyo milatari aan wax khibrad ah u lahayn maamulka oo yaqaan sida uun xabada loo rido kaliya sidaas awgeed kama uu san qaygalin kacaankii milatariga ee 21 oktobar oo ay hogaaminaayeen maxamed siyaad bare iyo genaral salaad gabayre kadiye iyo ragii kale oo lasocday waxaa kalifay labo arimood oo kala ah 1 in aan waxaba laga ogaysiin asaga iyo ragii kale ee ugu sareyay milatariga sababta aan loo ogaysiina waxay ahayd waxaa la,ogaa in uusan aqabalayn in soomaaliya milatari hogaamiyo xataa haddii asaga laga dhigo madaxweyne ama ra,iisul wasaare

khilaafkii doonyaale iyo maxamed siyaad bare

col.doonyaale wuxuu kasoo horjeestay hogaankii iyo taliskii milatariga oo maxamed siyaaad bare uu madaxweynaha ka ahaa wuxuuna uga soo horjeestay in aysan maxamed siyaad bare iyo raga kale ee kacaanka hogaaminayay ay yihiin kaligi talisyaal aan maamul aqoon lakiin yaqaan uun sida dalka loo difaaco ama cadaowga looweeraro kaliya sidaas awgeed wuxuu qaadacay taliskii milatariga oo dhan maxamed siyaad bare wuxuu u yeeray col.doonyaale wuxuuna ku yiri waxaan rabaa in aad nala shaqaydo oo aan jago kuu dhiibno col.doonyaale wuxuu yiri ma,idinla shaqaynayo maxaa yeelay wadanka xoog ayaad ku qabsateen oo kuma aadna imaan rabitaan shacbi mana taqaaniin maamulka bulshada oo la idnima barin sidaas owgeed idinla shaqaymaayo maxamed siyaad bare wuxuu go,aansaday in uu cuna qabateeyo maxaayeelay wuxuu kabaqayay in uu afganbiyo oo uu isaga dilo sidaas owgeed wuxuu kamamnuucay shaqadii ciidanka oo dhan wuxuu umagacaabay in uu masuul kanoqdo warashaddii kaluunka ee laasqoray sidoo kale wuxuu kamamnuucay in ladalcsiiyo oo lasiiyo genaralnimo

xarigii col. Doonyaaale

col.doonyaale waxaa laxiray 1969 wuxuu xirnaa mudo aad u badan oo dhan ilaa tobansano waxaa lagu xiray xabsiyo dhowr ah sida xabsiga kobiyo labaatan jirow iyo xabsiga afgooye madadaas xabsiga uu ku jiray oo aad u badnayd wuxuu kafakari jiray in wadanka uu burburo ama ay qabsato xabashidu wuxuuna aad u nibcaa xabashida oo uu ka baqijiray in ay wadanka qabsadaan maadaama ragii wadanka difaaci jiray ragna ay dhinteen ragna basiyada laga buuxshay doonyaale waxaa lala xiray col.c/laahi yuusuf axmed iyo genaral maxamed faarax caydiid sadaxdooda oo ahaa ragii ugu sareyay ciidanka xooga dalka waxay xabsiga ku wada jireen modo badan maxamed siyaad ayaa laweydiiyay sababta ku kaliftay in uu xiro sadaxdaan nin wuxuu ku jawaabay nin dadka ayaan uga baqaa waa gen caydiid nina naftaydaan uga baqaa waa col. doonyaale nina dalkaan uga baqaa waa col.c/laahi yuusuf
waxaa uu dhinta allaha u naxariistee colonel Doonyaale 1991.............

Cadaado waa wadnaha soomaaliya

Cadaado waa caasimad goboleedka Maamulka Ximan iyo Xeeb .. waxey ka tirsan tahey gobolka Galguduud ee bartamaha Soomaaliya.Cadaado aad u baaxad wayn tahey oo u faaftay kadib burburkii ku habsady dowladii dhexe ee Soomaaliya. waxayna sidoo kale tahey Magaalada ugu dhismaha qurxuun Gobolada dhexe,waxaana lagu tilmaamaa in ay tahay caasimada gobolada dhexe maxaayeelay waa magaalada ugu weyn uguna bilicda qurxuun si weyn looga yaqaano dhamaan gobolada dhexe iyo waliba dalka Soomaaliya, waxaana dago beel ka mid ah beesha habar gidir ee hawiye waxaana lagu magacaabaa beesha reer xaaji saleebaan, waxaana ku nool dad aad u fara badan oo dhan 200,000-500,000.
Cadaado waxaa ku yaala ilaa 40 dugsiyo hoose / dhexe iyo 50 Dugsi sare waxaana mar dhow laga hirgalinayaa jaamacad cusub oo noqon doonta jaamacaddi ugu horresay ee laga hirgaliyo goboloda dhexe ee soomaaliya.
Degmadaan ganacsigeeda waxuu ku xiranyahay magalaada muqdisho iyo magaalooyinka u dhow, sida magaalada baladwayne iyo galkacyo iyo hargeysa iyo waliba boosaaso oo ah meelaha inta badan ay isku xiranyihiin .Caasimada cadaado waxaa ku yaala seelad wayn oo lagu iibiyo xoolaha loo dhoofiyo dalalka carbeed.Waxee leedahay warshado badan sida warshada biyaha saxa,warshada barafka,warshada hilibka,warshada kaluunka, iyo waliba kuwakale oobadan.Sidoo kale degmada Waxay leedahay garoon diyaaradeed caalami ah oo aad u wayn oo lagu magacaabo {adado international airport} garoonkaan oo ah garoonka ugu baaxada wey Soomaaliya marka laga reebo garoon caalamiga ah ee muqdisho iyo sidookale garoon ciyaareed farabadan oo gaaraya il 10 garoon ciyaareed.Cadaado waxee ka midtahay degmooyinka ugu amniga badan dalka Soomaaliya. cadaado waa caasimada maamul goboleedka ximan iyo xeeb sidoo kale waa xarunta gobolka ximan.
Dhanka Ganacsiga
Cadaado waxa ay leedahey Shirkado aad u badan oo Ganacsi oo isugu jira kuwo wax soo dajiya iyo kuwo wax dhoofiyo,, sidoo kale waxa ku yaala Xarunta Ugu weyn ee telefishinka KALSAN TV..iyo Xawaalada LADAN
Caasimada Cadaado waxaa ay ku Guuleysatey iney noqoto Caasimada ugu Amniga badan Gobolka waxana Taas u wehliya iney noqotey Caasimad aad u qurux badan...
Dhanka Caafimaadka
waxa Magaalada ku Yaala Xarumo badan oo caaafimaad oo ugu weyn isbitaalka Cadaaado oo ah runtii Hospital ka ugu Weyn Isbitaalada ka jira Gobolka, waxana uu markiiba Qaabilaa in ka badan 200 oo bukaan..
DHISMAHA MAAMULKA
22kii March sanadkii 2008 waxaa ka dhacay magaalada shaariqa ee dalka Imaraadka shir  hor dhac u ahaa sameenta maamul ay yeeshaan beesha reer xaaji saleebaan.
4tii may sanadkii 2008 ayaa lagu ansixiyay magaalada cadaado dhismaha maamulka ximan iyo xeeb.
12kii jun sanadkii 2008 ayay ahayd markii lagu qabtay  magaalada Cadaado xafladii gabangabada dhismaha maamulka, xafladaas ayaa looga dhawaaqay   madaxwaynaha maamulkaas Md.Mohamed Cabdalla Aadan (Tiiceey) .
GOOBAHA UU KA TALIYO MAAMULKA
Goobaha uu ka taliyo maamulku waa dhul aad ubalaaran oo xitaa goobaha qaarkiis isu jiraan inkabadan 360km, Dhulkan ayaa u qaybsama  labo qayb  oo kala ah ximan iyo xeeb.
qaybta ximan waa qaybta qorax sime ee xuduuda la leh wadanka Itoobiya, halka qaybta xeebna ay tahay qaybta la xiriirto badwaynta hindya.
Qaybta ximan ayaa u kala qaadi doonaa 2bo qaybood oo kala ah qoraxsin iyo bari , sidoo kale qaybta xeeb ayaan iyadana u kala qaadi doonaa qoraxsin iyo bari.
Hadii aan ku hormarno qaybta ximan qoraxsinkeeda waxaan ka xusi doona deegaamo kooban oo aan.isleenahay tusaale way u noqon karaan waana sida soo socota :-

			1: Cadaado 6:Hogdugag 11:Bali senyone 16: Dacdheer 2: Godinlabe 7: Miirjiicley 12:Dhuumodle 17: Dayenno 3: Xanan bure 8:Goddhurwaa 13: Dibira 18:Risle 4: Qaradhi 9:Bowda dhogore 14: bali sokor 19: Docoley 5: Xinjilab 10:Walaaleye 15:Tulo sarmaan 20:Beendhaarte                              Sidoo kale qaybta bari ee ximan waxaan iyana  ka xusi doonaa  deegaamada soo socdo:- 1: baxdo             6: Iidoole                           11: Ardo                    16: Boholo                           2: Qurdhumaanle 7:Gidhays                      12: Kaxandho               17: Bali xabaal          3: Dudumacadde      8:Siigaale 13: Lan wayn                      18: Bali guuleed                      4:Laaswardheere   9:cadakibir                14:dhagaxdheer                    19: Daqay                          5:Dhumodle              10: qaayib                     15: Dhagtuur                       20: Daadhi                  Hadii aan sidoo kale ka hadalno Qaybta xeeb waxaan ku.hormaraynaa qoraxsinkeeda waxaana ka xusi doonaa deegaamada soo socdo:- 1:Camaara                6: Caliwayd                                     11:Caad                     2:Seego                     7:Ceelgod                  12:Korodhi                   3:Ceelduur 8:Xinlabi                  13:Deey                     4:Qaydaro                9:Dabagalo 14: Dumaaye  5: Maarsamage  16:Qalaanqal             17:Barbarcad            18:Gumar                   19:Miliqo 20:Galcadaad Sidoo kale qaybta xeeb dhineceeda bari waxaan ka xusi doonaa iyana deegaamada soo socdo:- l:Hobyo 2:Xin barwaaqo 3:Xingomod                        4:Ceelhuur 5:Lafacade                          6:Xarardheere 7:Saqiiro                           8:Qosoltire 9:Faax                             10:Gaan 11:Bacaadweyn        12:Warshubo

Maxaa ka taqaan Beesha Saleebaan Madar Kicis Hiraab

Saleebaan Madar Kicis Hiraab waa beel aad u badan oo degaan Gobolada dhexe ee GALGADUUD iyo Mudug iyo daagano ka mid ah Islmaamulka Itoobiya waxay kaloo dagaan gobolka banaadir & Shabeelaa Hoose.
waxayna ku badanyihiin maamul Goboleedka baaxada weyn ee la yiraahdo Ximan iyo xeeb.Caasimada maamulkaan waa Cadaado, Beesha saleebaan Waxay degtaa dhul balaaran, laga soo bilaabo Magaalada Taariikhiga ah ee Hobyo, lagu geeyo Daanyeer oo ah magaalo xuduud la wadaagto dalka itoobiya, waana masaafo dhan 590 km,, baa Lagu Qiyaasaa Waxaa jiro dad caan ah oo ka dhashay beeshaan,, oo soo abaabulay warbaahintii ugu horaysay ee xor ah oo dalka laga hirgaliyo,sida waragaysyada qaran xog-ogaal, ayaamaha, laacib, gool, wariyaasha uga caansan waxaa ka mid ah , mahad axmed cilmi, cumar diini, caano geel, cabdulaahi black cabdulaahi , fahad bile gurxan , maxamed xaaji ingiriis , cabdi casiis saadaad , cabdulaahi taajirow, alcadaala , amiin yuusuf qasaaro cabdi aadan, Hassan Baashi Abdi Aden

waxay u kala baxdaa beeshu DHASHAME & FARAX

DASHAME wuxuu u kala baxaa Gaabane iyi Obokor.
Obokar waxa u sii kala baxaa Wuguguule iyo Arwaaq.
wuguguule waxa uu u kala baxaa 1. Cali Aaden ( waxaana ka soo jeeda dad caan ah sida gacma dheere, Axmed cariiri, odowaa, Dr. guuleed) 2. reer Ebekar 3. Ciise Dheere.
Arwaaq na waxuu u kala baxaa 1-Gadaf ( waxaa kasoo jeeda rag caana sida Drcaanka ah ee Xangul iyo xuseen Ali shido oo ahaa wasiirka ka tirsana dowlada siyaad bare) 2- Ali jiis 3- Ali gurey
gaabana Wuxuu u kala baxaa 1. Cabdi gaabane 2. maxamed gaabane( faarax Rooble & maxamed Rooble iyo reer Ugaas ) habarrawe ciganle 5. habaraawe 6. cabdi gaab 7. yabaroow
farax waxa uu ku kala baxaa Heesoow & maxamed cabdi
1- reer xirsi 2- reer muuse 3- reer caraaye 4- reer warsame 5- reer Gaafoow 6- Midi Yar waxey ka mid yihiin hadda reer xirsi 7- reer warfaa 8- bahabgaal